منارجنبان اصفهان یکی از برجسته‌ترین جاذبه‌های گردشگری اصفهان به شمار می‌آید که نام آن حتی برای کسانی که تاکنون آن را از نزدیک ندیده‌اند، آشناست. این مکان تاریخی به دوره ایلخانی تعلق دارد و در اصل آرامگاه یکی از زاهدان مشهور اصفهان است. در دوران صفویه، مناره‌های جنبان به این آرامگاه افزوده شد. طراحی ویژه این مناره‌ها بسیار شگفت‌انگیز است و تماشاگر را به تحیر وا می‌دارد که چگونه یک سازه آجری می‌تواند به لرزش درآید. در ادامه این مقاله، به بررسی جزئیات بیشتری از این مناره‌های جذاب و ویژگی‌های منحصر به فرد آن‌ها خواهیم پرداخت.

تاریخچه منارجنبان اصفهان

منارجنبان اصفهان، با توجه به شواهد تاریخی، به دوران ایلخانی و در زمان حکومت «محمد خدابنده اولجایتو» برمی‌گردد. این مکان به عنوان آرامگاه «عمو عبدالله بن محمود صقلابی»، یکی از عرفای بزرگ اصفهان شناخته می‌شود. سال فوت ایشان، که بر روی سنگ قبرش حک شده، عدد 716 است. برخی منابع نیز این مکان را به عنوان آرامگاه شیخ امیرعبدالله معرفی کرده‌اند.

ساختمانی که امروزه مشاهده می‌شود، در زمان ایلخانی بنا شده است، اما مناره‌های آن در اواخر دوره صفویه به ساختمان افزوده شده‌اند. جالب است که با حرکت دادن یکی از مناره‌ها، مناره دیگر نیز به حرکت درمی‌آید. این مناره‌ها در ابتدا به منظور ایجاد لرزش ساخته نشده‌اند و به همین دلیل، به دلیل ناپایداری ماهیتشان، در معرض آسیب هستند. به منظور حفاظت از این اثر، سازمان میراث فرهنگی اصفهان نظارت دارد و مناره‌ها تنها در ساعات مشخصی از روز به حرکت درمی‌آیند تا از تخریب بیشتر جلوگیری شود.

این سازه که شهرت جهانی دارد و بازدیدکنندگان زیادی از داخل و خارج کشور را به خود جلب می‌کند، در خردادماه سال 1321 به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است. منارجنبان نه تنها یک جاذبه تاریخی است، بلکه نشان‌دهنده هنر و معماری دوران خود نیز می‌باشد و نمایانگر ویژگی‌های فرهنگی و مذهبی آن زمان است.

معماری منارجنبان اصفهان

سبک معماری منارجنبان اصفهان به دوره ایلخانی و سبک مغولی بازمی‌گردد. لرزش مناره‌ها به دلیل پدیده‌ای به نام تشدید است که آن را به یک جاذبه بصری تبدیل کرده است. اطلاعات دقیقی از معمار این مجموعه در دست نیست، اما واضح است که هدف اولیه از ساخت این مناره‌ها ایجاد لرزش نبوده است. هرچند این تنها منارجنبان جهان نیست، اما تمامی منارجنبان‌های دیگر در فرهنگ اسلامی ساخته شده‌اند.

هنوز دلیل مشخصی برای ساخت این مناره‌ها وجود ندارد، اما اضافه شدن آن‌ها به ساختمان در دوران‌های بعدی، نشان‌دهنده این است که سازندگان به جنبه‌های خلاقانه و نوآورانه توجه داشته‌اند و زیبایی ظاهری برای معماران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. برخی نظریه‌ها نیز بر این باورند که هدف ساخت یک عمارت با طراحی خاص بوده است. به هر حال، معماری فوق‌العاده و جذاب این بنا، آن را به یک اثر منحصربه‌فرد تبدیل کرده است که علاقه بسیاری از گردشگران را به خود جلب می‌کند.

این بود تمام آن چیزی که باید پیش از بازدید درباره منارجنبان اصفهان می‌دانستید.